De relatie tussen de Big Five en de WPV

De Big Five is een van de bekendste persoonlijkheidstheorieën ter wereld en wordt in de psychologie veel gebruikt om persoonlijkheid te beschrijven en te voorspellen. De Werkgerelateerde Persoonlijkheidsvragenlijst (WPV) van Ixly is mede gebaseerd op de Big Five theorie. De WPV is speciaal ontwikkeld om HR-professionals en (assessment) psychologen te ondersteunen bij selectie- en adviesvraagstukken en bevat factoren die toegespitst zijn op de werkomgeving. Maar wat zijn de verschillen tussen de factoren van de WPV en de factoren van de Big Five? Deze vraag wordt ons vaak gesteld. In deze blog geven we hier antwoord op.

Wat is de Big Five persoonlijkheidstheorie?

1. Voordat we dieper ingaan op de relatie tussen de WPV en de Big Five is het goed om te weten uit welke persoonlijkheidskenmerken de Big Five persoonlijkheidstheorie bestaat. De Big Five theorie stelt dat persoonlijkheid kan worden beschreven aan de hand van vijf brede factoren: 
   
   1. Openheid: de mate waarin iemand openstaat voor nieuwe ervaringen en ideeën. Medewerkers met een hoge mate van Openheid zijn vaak meer bereid om nieuwe ideeën te verkennen en te experimenteren met verschillende benaderingen, wat kan leiden tot nieuwe oplossingen en verbeterde processen.
   
   2. Consciëntieusheid: deze factor beschrijft hoe zorgvuldig en georganiseerd iemand is. Medewerkers met een hoge mate van Consciëntieusheid zijn vaak punctueel, nauwkeurig en gedreven om hard te werken om hun doelen te bereiken.
2. 
   3. Extraversie: de mate waarin iemand gericht is op sociale interactie en externe stimulatie. Personen met een hoge score op Extraversie hebben vaak goede communicatieve vaardigheden en zijn comfortabel in sociale situaties.
3. 
   4. Altruïsme (of Vriendelijkheid): in hoeverre heeft iemand de neiging zich aan te passen aan anderen? Gedraagt iemand zich empathisch en meelevend? Personen met een hoge score op Vriendelijkheid zijn vaak meegaand, tolerant en hulpvaardig.  Personen met een lage score zijn juist wat kil, afstandelijk en weinig meewerkend.
4.  
5. 5. Neuroticisme: verwijst naar de mate waarin een persoon emotioneel stabiel is. Hoewel een bepaalde mate van Neuroticisme kan helpen om aandacht te besteden aan details en risico's verminderen, kan een hoge mate van Neuroticisme ook leiden tot verhoogde stress en angst op de werkplek. Een lage score op Neuroticisme is dus niet handig in een stressvolle baan.
   
   Deze Big 5 factoren worden weer onderverdeeld in specifieke facetten (ondergeschikte persoonlijkheidskenmerken) die verband houden met de persoonlijkheid van een persoon.

Waarom is de WPV ontwikkeld?

Je zal je misschien afvragen: waarom is de WPV ontwikkeld als er al Big Five persoonlijkheidsvragenlijsten bestaan? Het initiatief vanuit Ixly tot het ontwikkelen van een persoonlijkheidstest kwam voort uit de praktijk: er was behoefte aan een persoonlijkheidsvragenlijst specifiek voor gebruik binnen het HR-werkveld. De bestaande persoonlijkheidsvragenlijsten voldeden niet aan de behoefte van de assessmentpsychologen. Het doel bij de ontwikkeling van de WPV was om een zo compleet mogelijke lijst te maken waarin alle aspecten van persoonlijkheid die relevant zijn voor de werksituatie werden opgenomen.

Daarnaast was er de behoefte om de relatief tijdsintensieve persoonlijkheidsvragenlijsten te vervangen voor een vragenlijst die je in een kort tijdsbestek kunt afnemen. Hierdoor is er naast een normatieve en ipsatieve testvorm ook een adaptieve versie van de WPV ontwikkeld. Dit is een slimme persoonlijkheidstest waarbij niet iedere kandidaat dezelfde vragen krijgt, maar waarbij de vragen afhankelijk zijn van eerder gegeven antwoorden.  Zo krijgt ieder talent een unieke, persoonlijke vragenlijst aangeboden, worden overbodige vragen achterwege gelaten waardoor er sneller kan worden getest.

Consciëntieusheid: Structuur en Gedrevenheid

De Big Five factor Consciëntieusheid is één van de belangrijkste voorspellers van succes in werk. Deze factor is vrij omvangrijk en bevat de volgende facetten:

• Een nauwgezette en zorgvuldige manier van handelen
• Zelfdiscipline, degelijkheid
• Georganiseerd zijn
• Hard werken en betrouwbaarheid
• Prestatiedrang, doelgerichtheid en gedreven voor succes

Bij de WPV is consciëntieusheid gesplitst in twee factoren: Structuur en Gedrevenheid. Analyses hebben laten zien dat deze twee factoren onafhankelijk zijn (zie handleiding van de WPV). Dit komt doordat Ixly alleen werkgerelateerde populaties heeft onderzocht en veel facetten heeft opgenomen die assessmentpsychologen belangrijk vinden.

Deze splitsing is handig omdat je in de praktijk vaak succesvolle managers en sales mensen tegenkomt die wel zeer gedreven zijn, maar niet zo nauwkeurig. Je ziet dan een lage score bij Structuur en een hoge score bij Gedrevenheid. 

Onderzoek onder een groep accountmanagers liet overigens wel zien dat iets meer nadenken (weloverwogen) wel gunstig is, maar té weloverwogen deed afbreuk aan de nodige actiegerichtheid. Lage scores gaven iets te veel actiegerichtheid aan, accountmanagers met hogere scores lieten betere prestaties zien. In de praktijk wordt het onderscheid tussen Structuur en Gedrevenheid als zeer prettig ervaren door onze relaties.

Extraversie en Altruïsme: Sociabiliteit

De twee Big Five factoren Extraversie en Altruïsme zijn juist samengevoegd tot de WPV factor Sociabiliteit. Het facet Dominantie, dat bij de Big Five factor Extraversie hoort, is niet meegenomen in de WPV-factor Sociabiliteit, maar aan de WPV-factor Invloed. Daarover straks meer.

De bovenste drie facetten van de WPV factor Sociabiliteit (contactbehoefte, sociaal ontspannen en zelfonthulling) zijn samen te zien als de Big Five factor Extraversie, maar dus zonder dominantie. Hoge scores in deze drie facetten zijn sociale mensen die zich ontspannen voelen bij anderen, veel contact zoeken en open zijn over wat er in hen omgaat. 

De onderste drie facetten van Sociabiliteit (vertrouwen, hartelijkheid en zorgzaamheid) zijn een weerspiegeling van de Big Five factor Altruïsme (Vriendelijkheid). De factoranalyses van Ixly, een statistische methode die gebruikt wordt om te kijken of verschillende items samengevoegd kunnen worden in een factor, verdedigden echter geen aparte factor voor Altruïsme.

De WPV factor Invloed

Zoals eerder benoemd is de Big Five facet Dominantie in de WPV losgekoppeld van de factor Extraversie en toegevoegd aan de factor Invloed. De factor Invloed bestaat uit de volgende facetten:

• Status
• Dominantie
• Competitie
• Zelfvertoon

Ixly heeft tijdens de ontwikkeling van de WPV data verzameld bij onderzoeksgroepen door vragenlijsten af te nemen. Uit deze analyses kwam de aparte factor Invloed die van grote invloed kan zijn op werksituaties. Uit ons onderzoek naar de succesfactoren van accountmanagers bleek namelijk dat de factor Invloed meer bijdraagt aan succes dan de Sociabiliteit facetten die normaal bij extraversie horen.

De Big Five factor Openheid

Zoals je misschien is opgevallen, is de Big Five factor Openheid geen aparte factor in de WPV. Er zijn wel drie facetten van de WPV-factor Gedrevenheid die duiden op Openheid, namelijk: Vernieuwing, Originaliteit en Onafhankelijkheid. Het is belangrijk om te weten dat Vernieuwing vooral de behoefte aan nieuwe ervaringen aanduidt, en niet het creëren van vernieuwing. Het laatste valt namelijk onder de facet Originaliteit van de WPV-factor Gedrevenheid.

Neuroticisme: Stabiliteit

Er is één factor in de WPV die hetzelfde is gebleven als een Big Five factor: de Big Five factor Neuroticisme is namelijk hetzelfde als Stabiliteit in de WPV. Deze factor wordt ook wel Emotionele Stabiliteit genoemd. In de WPV is er echter voor gekozen om deze factor Stabiliteit te noemen, zodat hogere scores op deze factor meer stabiliteit aangeven. Want laten we eerlijk zijn, het klinkt ook beter om tegen iemand te zeggen dat hij of zij minder stabiel is in plaats van neurotisch? Zeker in de context van werk is het toch een stuk professioneler om iemands stabiliteit te bespreken dan hem of haar als neurotisch te bestempelen.