Heeft een crisis indruk op persoonlijkheid?

Diddo van Zand, Ixly, 24-3-2020

In welke mate heeft een crisissituatie invloed op persoonlijkheid, is een vraag die adviseurs bezighoudt in de huidige crisis. Deze vraag is natuurlijk enorm van belang bij de afname van de WPV. Geeft die op dit moment een goed beeld van de persoonlijkheid, of is het persoonlijkheidsbeeld vertekend door een crisissituatie? 

Persoonlijkheid: constante gedragsintenties

Belangrijk is te realiseren dat de persoonlijkheidsvragenlijst constante gedragsintenties probeert te meten. Het onderzoek dat we doen bevestigt dit; over tijd veranderen persoonlijkheidstrekken maar beperkt. Zelfs als iemand zelf het gevoel is heel erg veranderd te zijn, zien we beperkte ontwikkelingen in de scores op de schalen. 

Wanneer iemand gewerkt heeft aan zijn zelfvertrouwen bijvoorbeeld, zien we een verandering van een score van 3 naar 4. Dat voelt heel anders voor de persoon zelf, maar objectief gezien is het een beperkte verandering. Kortom, in een tijd van crisis zal het persoonlijkheidsbeeld doorgaans betrouwbaar naar voren komt. Je kunt het dan ook zonder meer gebruiken voor adviessituaties.

Welke schalen zijn wel beïnvloedbaar?

Als we kijken naar de impact van een crisis, dan zijn drie schalen van de de persoonlijkheidsvragenlijst wel beïnvloedbaar. Dit zijn; Energieniveau, Zelfvertrouwen en niet zo verrassend Optimisme. In een tijd van crisis kunnen deze lager uitvallen in vergelijking tot een ‘normale’ situatie. Denk dan aan één tot twee stenscores lager. Dit betekent dat de score van gemiddeld naar beneden gemiddeld, van benedengemiddeld naar laag verschoven is. Omdat er geen nulmeting is gedaan bij een persoon, kun je niet zien of de resultaten verschoven zijn door de situatie is of dat de score ook in een andere situatie zo zouden zijn.

Wat vertelt persoonlijkheid over hoe je met de crisis omgaat?

Deze scores, al dan niet beïnvloed door een actuele crisis, vertellen veel over hoe iemand met een crisis omgaat. Wanneer er bijvoorbeeld heel lage scores zijn op energieniveau, dan kan er sprake zijn van burnout. Gebrek aan optimisme kan leiden dat je het snel gaat opgeven, letterlijk bij de pakken neer gaan zitten. Het zelfvertrouwen kan door negatieve gebeurtenissen versterkt zijn. Gevoelens van onzekerheid kunnen eveneens verlammen. Als je dergelijke lage scores ziet, dan kan je als coach iets betekenen. Hoe versterk je het zelfvertrouwen weer? Hoe creëer je optimisme?

Aanknopingspunten in het persoonlijkheidsbeeld

Voor een coach is het van belang uit te vinden welke positieve aanknopingspunten er zijn om met een crisis om te gaan. Is iemand bijvoorbeeld sociaal en hulpvaardig, of juist origineel en onafhankelijk? Het is vaak eenvoudiger kwaliteiten in te zetten voor verandering, dan gebrek aan kwaliteit te veranderen.